आंतरराष्ट्रीय लोकशाही दिन |international lokshahi dinachi mahiti| जागतिक लोकशाही दिन international democracy day
आंतरराष्ट्रीय लोकशाही दिन हा एक आंतरराष्ट्रीय दिवस आहे. जो दरवर्षी 15 सप्टेंबर रोजी साजरा केला जातो. हा दिवस लोकशाहीच्या महत्त्व आणि त्याच्या संरक्षण आणि प्रसाराच्या महत्त्वाची जाणीव करून देण्यासाठी साजरा केला जात असतो.
2007 मध्ये, संयुक्त राष्ट्रांच्या आमसभेने 15 सप्टेंबर हा आंतरराष्ट्रीय लोकशाही दिन म्हणून घोषित केला. या निर्णयामुळे जगभरातील लोकशाही संस्थांना लोकशाहीच्या मूल्यांचे समर्थन आणि संवर्धन करण्यासाठी एकत्रित करण्याची संधी मिळाली.
 |
| आंतरराष्ट्रीय लोकशाही दिन |
आंतरराष्ट्रीय लोकशाही दिनाची उद्दिष्टे
1) लोकशाहीचे महत्त्व आणि त्याचे जगभरातील महत्त्व याबद्दल जागरूकता वाढवणे.
2 ) लोकशाही मूल्यांचे समर्थन आणि संवर्धन करण्यासाठी काम करणाऱ्या संस्थांना एकत्रित करणे.
3 ) लोकशाहीचा प्रसार आणि विकास करणे.
आंतरराष्ट्रीय लोकशाही दिनाच्या निमित्ताने, जगभरातील अनेक देशांमध्ये विविध कार्यक्रम आणि उपक्रम आयोजित केले जातात. या कार्यक्रमांमध्ये वक्ते, कार्यशाळा, प्रदर्शने आणि इतर उपक्रमांचा समावेश असू शकतो.
2023 साठी आंतरराष्ट्रीय लोकशाही दिनाची थीम
"लोकशाही आणि तंत्रज्ञान: नवीन आव्हाने आणि संधी" आहे. ही थीम लोकशाही आणि तंत्रज्ञान यांच्यातील संबंधांवर लक्ष केंद्रित करते. तंत्रज्ञानाने लोकशाहीला अधिक समावेशक आणि सहभागी बनवण्याची क्षमता आहे, परंतु त्याचा गैरवापर लोकशाहीला कमकुवत करण्यासाठी देखील केला जाऊ शकतो.,,,,,
वाचा >>>जागतिक लोकसंख्या दिनाची माहिती
आंतरराष्ट्रीय लोकशामी दिन हा एक महत्त्वाचा दिवस आहे जो लोकशाहीच्या महत्त्वाचे आणि त्याच्या संरक्षण आणि प्रसाराच्या महत्त्वाची जाणीव करून देण्यासाठी साजरा केला जातो.
लोकशाही म्हणजे काय
लोकशाही म्हणजे "लोकांचे राज्य" असा शब्द आहे. याचा अर्थ असा की सरकार लोकांच्या इच्छेनुसार चालते. लोकशाहीमध्ये, लोकांना त्यांच्या सरकारमध्ये मतदान करण्याचा, निवडणूक लढवण्याचा आणि सरकारला जबाबदार ठेवण्याचा अधिकार असतो.
वाचा>>>जगातील सर्वात उंच पुतळा
लोकशाहीचे अनेक प्रकार आहेत, परंतु सर्व लोकशाहींमध्ये काही समान वैशिष्ट्ये आहेत. या वैशिष्ट्यांमध्ये खालील गोष्टींचा समावेश होतो:
लोकशाहीची वैशिष्ट्ये
मतदानाचा अधिकार: लोकशाहीमध्ये, सर्व प्रौढांना मतदानाचा अधिकार असतो.
निवडणूक: लोकशाहीमध्ये, लोक त्यांच्या सरकारच्या प्रतिनिधींना निवडून देतात.
सरकारला जबाबदारी: लोकशाहीमध्ये, सरकार लोकांना जबाबदार असते. सरकार लोकांच्या गरजा पूर्ण करण्यासाठी आणि लोकांच्या इच्छेनुसार काम करण्यासाठी जबाबदार असते.
लोकशाहीचे अनेक फायदे आहेत.
लोकशाही लोकांना त्यांच्या सरकारवर नियंत्रण ठेवण्याची परवानगी देते.
लोकशाही अधिक समावेशक आणि न्याय्य असते.
लोकशाही अधिक स्थिर असते.
उशिरा का होईना योग्य न्याय मिळतोच.
हुकुमशाही, घराणेशाहीस आळा बसतो.
लोक / जनता हीच केंद्रबिंदू असते.
लोकशाहीचे काही तोटे
लोकशाहीमध्ये सरकार बदलण्यास वेळ लागू शकतो.
न्याय मिळण्यास वेळ लागत असतो
सर्वांच्या मताचा विचार केल्याने अनेक चांगल्या कामाला खोळंबा
जगभरातील अनेक देश लोकशाही आहेत. भारत, युनायटेड स्टेट्स, युनायटेड किंगडम आणि फ्रान्स या काही लोकशाही देशांपैकी आहेत.
लोकशाही ही एक सरकारची प्रणाली आहे ज्यामध्ये लोकांना निर्णय घेण्यात भाग घेण्याचा अधिकार असतो.
लोकशाहीची काही प्रमुख वैशिष्ट्ये
मतदानाचा अधिकार:
लोकशाहीमध्ये, सर्व प्रौढ नागरिकांना मतदानाचा अधिकार असतो. याचा अर्थ असा की त्यांना सरकारच्या प्रतिनिधींना निवडण्याचा अधिकार आहे.
निवडणूक:
लोकशाहीमध्ये, लोक त्यांच्या सरकारच्या प्रतिनिधींना थेट किंवा अप्रत्यक्ष निवडून देतात. थेट निवडणुकीत, लोक थेट त्यांच्या प्रतिनिधींना निवडतात. अप्रत्यक्ष निवडणुकीत, लोक त्यांच्या प्रतिनिधींना निवडून देतात जे नंतर सरकारच्या इतर सदस्यांना निवडतात.
सरकार जबाबदार:
लोकशाहीमध्ये, सरकार लोकांना जबाबदार असते. याचा अर्थ असा की सरकार लोकांच्या गरजा पूर्ण करण्यासाठी आणि लोकांच्या इच्छेनुसार काम करण्यासाठी जबाबदार असते.
नागरी स्वातंत्र्य:
लोकशाहीमध्ये, नागरिकांना विचार, अभिव्यक्ती, धार्मिक श्रद्धा आणि संघटनेचे स्वातंत्र्य असते. याचा अर्थ असा की त्यांना त्यांच्या विचार व्यक्त करण्याचा, त्यांच्या धार्मिक श्रद्धा ठेवण्याचा आणि त्यांच्या इच्छेनुसार संघटित होण्याचा अधिकार आहे.
कायद्याचे राज्य:
लोकशाहीमध्ये, सरकार कायद्याचे राज्य मान्य करते. याचा अर्थ असा की सर्व नागरिक कायद्यासमोर समान आहेत आणि सरकार स्वतःवरही कायद्याचे पालन करते.
या वैशिष्ट्यांमुळे लोकशाही अधिक समावेशक, न्याय्य आणि स्थिर असते. लोकशाहीमध्ये, लोकांना त्यांच्या सरकारवर नियंत्रण ठेवण्याची परवानगी असते आणि सरकार लोकांच्या गरजा पूर्ण करण्यासाठी अधिक जबाबदार असते.
लोकशाहीची काही इतर वैशिष्ट्ये
स्वतंत्र न्यायव्यवस्था:
लोकशाहीमध्ये, एक स्वतंत्र न्यायव्यवस्था असते जी सरकारला कायद्याचे पालन करण्यास बांधील करते.
स्वतंत्र मीडिया:
लोकशाहीमध्ये, एक स्वतंत्र मीडिया असते जे सरकारचे कामकाज तपासू शकते आणि लोकांना माहिती प्रदान करू शकते.
नागरिक सहभाग:
लोकशाहीमध्ये, नागरिकांना सरकारमध्ये सहभागी होण्याचे अनेक मार्ग असतात, जसे की मतदान, निवडणूक लढवणे आणि सरकारला पत्रे लिहिणे.
लोकशाही जगभरातील सर्वाधिक लोकप्रिय सरकारची प्रणाली आहे. जगातील सुमारे 160 देश लोकशाही आहेत.
 |
| आंतरराष्ट्रीय लोकशाही दिन |
भारतातील लोकशाही
भारतात जगातील सर्वात मोठे लोकशाही आहे. भारताची लोकशाही 74 वर्षांची आहे आणि ती जगातील सर्वात जुन्या लोकशाहांपैकी एक आहे.
भारतीय लोकशाहीचे काही वैशिष्ट्ये :
संसदीय लोकशाही:
भारत हे संसदीय लोकशाही आहे, याचा अर्थ असा की सरकारची शक्ती संसदेत केंद्रित आहे. संसद हे भारताचे सर्वोच्च कायदेमंडळ आहे आणि ते भारताचे राष्ट्रपती आणि मंत्रिमंडळ यांची निवड करते.
प्रत्यक्ष निवडणूक:
भारतात, सर्व प्रौढ नागरिकांना मतदानाचा अधिकार असतो. लोक त्यांच्या प्रतिनिधिंना थेट निवडून देतात, जे नंतर सरकारच्या इतर सदस्यांना निवडतात.
कायद्याचे राज्य: भारत हे कायद्याचे राज्य आहे, याचा अर्थ असा की सर्व नागरिक कायद्यासमोर समान आहेत आणि सरकार स्वतःवरही कायद्याचे पालन करते.
नागरी स्वातंत्र्य:
भारतात, नागरिकांना विचार, अभिव्यक्ती, धार्मिक श्रद्धा आणि संघटनेचे स्वातंत्र्य आहे.
स्वतंत्र न्यायव्यवस्था:
भारतात, एक स्वतंत्र न्यायव्यवस्था आहे जी सरकारला कायद्याचे पालन करण्यास बांधील करते.
स्वतंत्र मीडिया:
भारतात, एक स्वतंत्र मीडिया आहे जे सरकारचे कामकाज तपासू शकते आणि लोकांना माहिती प्रदान करू शकते.
नागरिक सहभाग:
भारतात, नागरिकांना सरकारमध्ये सहभागी होण्याचे अनेक मार्ग आहेत, जसे की मतदान, निवडणूक लढवणे आणि सरकारला पत्रे लिहिणे.
वाचा >>भारताची संपूर्ण माहिती
भारतातील लोकशाहीचे काही आव्हाने .
गरिबी आणि अशिक्षितता:
भारतात मोठ्या प्रमाणात गरिबी आणि अशिक्षितता आहे. यामुळे लोकांना त्यांच्या सरकारमध्ये सहभागी होणे आणि त्यांच्या हक्कांची अंमलबजावणी करणे कठीण होते.
राजकीय पक्षांमध्ये भ्रष्टाचार:
भारतातील राजकीय पक्षांमध्ये भ्रष्टाचार हा एक गंभीर आव्हान आहे. यामुळे लोकांचा सरकारवर विश्वास कमी होतो.
सामाजिक आणि धार्मिक विभाजन:
भारत हे एक विविधतापूर्ण देश आहे ज्यामध्ये अनेक सामाजिक आणि धार्मिक गट आहेत. यामुळे लोकांना एकत्र येणे आणि लोकशाहीला समर्थन देणे कठीण होते.
भारतातील लोकशाही ही एक अजूनही विकसित होणारी प्रणाली आहे. तथापि, भारताने लोकशाहीच्या मार्गावर लक्षणीय प्रगती केली आहे आणि ते जगातील सर्वात यशस्वी लोकशाहांपैकी एक आहे.
FAQ
लोकशाही म्हणजे काय
अब्राहम लिंकन : लोकांनी लोकांसाठी लोकांमार्फत चालवलेले राज्य म्हणजे लोकशाही होय .
लोकशाहीचे प्रकार कोणते
१) अध्यक्षीय
२) संसदीय
लोकशाहीचे मुख्य स्पर्धक
हुकुमशाही
भांडवलशाही
राजेशाही
साम्यवाद
